Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2019

Δαδί ή διαφορετικά Αμφίκλεια: Η “διπλά δοξασμένη” παρουσία της στα έγκατα της αρχαίας ιστορίας

Η Αμφίκλεια, που παλαιότερα ονομαζόταν Δαδί, είναι κωμόπολη που ανήκει στο νομό Φθιώτιδος της Στερεάς Ελλάδας σε υψόμετρο 400 μέτρα. Έχει πληθυσμό σύμφωνα με την απογραφή του 2011, 3.387 κατοίκους. Αποτελεί το διοικητικό, κοινωνικό και εμπορικό κέντρο μιας αγροτικής περιοχής με κύριες καλλιέργειες τα καπνά, το βαμβάκι και τα σιτηρά.
Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. 
Σ’ αυτό συμβάλλει το γειτονικό χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού, το οποίο επισκέπτονται πολλοί λάτρεις των χειμερινών σπορ κάθε σαββατοκύριακο το χειμώνα. 
Βρίσκεται σε μία καταπράσινη περιοχή, με τουριστική υποδομή από ξενώνες και παραδοσιακές ταβέρνες. Στην Αμφίκλεια εδρεύει ο Αθλητικός Σύλλογος Παρνασσός. 
Η Αμφίκλεια έχει τέσσερις ενορίες. Αυτές είναι ο Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου, ο Ιερός Ναός Αγίου Ευσταθίου, ο Ιερός Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου και ο Ιερός Ναός Αγίου Βλασίου.
Δαδί
Η Αμφίκλεια ήταν πρωτεύουσα του ομώνυμου καποδιστριακού Δήμου Αμφίκλειας, ο οποίος περιελάμβανε τα δημοτικά διαμερίσματα Αμφικλείας, Δρυμαίας, Παλαιοχωρίου Δωριέων, Ξυλικών, Τιθρωνίου και Μπράλου. Από το 2011 υπάγεται στο διευρυμένο Δήμο Αμφίκλειας – Ελάτειας. Έχει μόνιμο πληθυσμό 3.387 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Παρνασσού και μπροστά της απλώνεται η κοιλάδα του ποταμού Κηφισού. Απέχει 17 χιλιόμετρα από το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού και 170 χιλιόμετρα από την Αθήνα.Έθιμο της εποχής το Πάσχα: Ψήσιμο και σούβλισμα του οβελία σε λάκκους. Επικρατεί και σήμερα στις περιοχές της Αμφίκλειας  Πηγή
Η Ιστορία

ΔαδίΗ υλική και πνευματική της υπόσταση, έλαβε σάρκα και οστά κατά την διάρκεια της αρχαιότητας. Μια πόλη που χρονολογείται περίπου τον προ Χριστού αιώνα. Παραμένει ίδια στην όψη αλλά διαφορετική στην ονομασία, ίδια στα επιτεύγματα αλλά διαφορετική αρκετά στον πληθυσμό της που ολοένα και αναπτύσσεται σε σχέση με τότε. Αλλά η ονομασία τους παραμένει ακόμη αναλλοίωτη, και δεν είναι άλλη από: “Αμφικλειώτες” ή διαφορετικά “Δαδιώτες”.
Έτσι, η ιστορία της Αμφίκλειας εκτυλίσσεται και αρχίζει και ξετυλίγεται στην αρχαιότητα. Η πρώτη τοπωνυμία της Αμφίκλειας ήταν Οφιτεία ή Οφίτεια, που σήμερα σημαίνει τον τόπο διαμονής κάποιου όφεως. Η δεύτερη –μεταγενέστερη– ήταν Αμφίκαια, ονομασία που πήρε, η προϊστορική και μυθική Οφιτεία, μετά την εγκατάσταση των Φωκέων και Δωριέων. Ως Αμφίκαια την αναφέρει και ο Ηρόδοτος και είναι η πόλη που ήκμασε μετά τα Μηδικά, τα οποία εξιστορεί με τόση ακριβολογία, αυθεντία και ιστορική αξιοπιστία.
Η λέξη Αμφίκαια, ίσως να παράγεται από το ρήμα αμφικαίνυμαι, το οποίο σημαίνει υπερέχω σε ύψος, διαπρέπω κ.λ.π., οπότε το τοπωνύμιο Αμφίκαια φανερώνει την σε υψηλό τόπο κειμένη πόλη. Καταστράφηκε από τους Πέρσες κατά το πέρασμά τους από την κοιλάδα του Κηφισού το 480 π.Χ. Η Αμφίκλεια ξαναχτίστηκε στην ίδια θέση και αναφέρεται από τον περιηγητή Παυσανία στα Φωκικά. Κατά το Μεσαίωνα, η περιοχή παρήκμασε και ερήμωσε.
Αρκετούς αιώνες αργότερα στην περιοχή της αρχαίας Αμφίκλειας χτίστηκε ένα νέο χωριό που ονομάστηκε Δαδί, το οποίο άκμασε στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. 
Σημαντική ήταν η συμβολή του Δαδιού στον απελευθερωτικό αγώνα, ενώ Ρουμελιώτες οπλαρχηγοί της Επανάστασης του 1821 όπως ο Αθανάσιος Διάκος και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος έδρασαν στην πόλη κατά τα χρόνια του ξεσηκωμού. Μετονομάστηκε σε Αμφίκλεια το 1915, λόγω της θέσης του δίπλα στην αρχαία πόλη.
Ωστόσο, η Αμφίκλεια βρίσκεται στο προσκήνιο από την αρχαιότητα έως σήμερα. Οι πρώτοι κάτοικοι της ήταν κυρίως Πελασγοί και Φωκείς. Ταυτίζεται μάλιστα η ιστορική της πορεία με τη σημαντικότερη ετυμολογία της λέξης: Αμφί ή άμφω (=και από δύο μέρη, ολόγυρα) + κλέος (=δόξα) =διπλά δοξασμένη.
ΔαδίΗ ιστορική της διαδρομή συνεχίστηκε και το Μεσαίωνα, επικράτησε και η ονομασία Δαδί. Το 1456 έπεσε στα χέρια των Τούρκων, χωρίς όμως ποτέ ουσιαστικά να υποκύψει. Στις πλαγιές του Παρνασσού έβρισκαν καταφύγιο οι αρματολοί και κλέφτες και οι τοπικοί ήρωες Ανδρούτσος, Διάκος, Πανουργιάς και οι Δαδιώτες Παπαλουκάς, Παπακώστας, Γαρβρίλης κ.ά. διέγραψαν φωτεινή τροχιά για λευτεριά με κορυφαία τη μάχη του Δαδιού 1/11/1822. Δυναμική εξάλλου και η παρουσία της Αμφίκλειας και στον Α’ και Β’ παγκόσμιο πόλεμο με σημαντικό γεγονός το σαμποτάζ στο σιδηροδρομικό σταθμό το 1943, για το οποίο πλήρωσε και βαρύ φόρο αίματος στους κατακτητές.

Η Αμφίκλεια σήμερα 

Αξιόλογη είναι η αρχιτεκτονική της σημερινής Αμφίκλειας (θεωρείται διατηρητέος οικισμός), ενώ την εικόνα συμπληρώνουν παραδοσιακά καλντερίμια, εκκλησίες, βρύσες και πλατείες.
ΔαδίΗ Αμφίκλεια σήμερα εξακολουθεί να είναι πνευματικό και οικονομικό κέντρο της περιοχής, 3.500 οι κάτοικοι με στοιχειώδη και μέση εκπαίδευση, με δημόσιες υπηρεσίες, Αστυνομία, Εφορία, Ειρηνοδικείο, Κέντρο Υγείας, Δασαρχείο, Πυροσβεστική Υπηρεσία, σταθμό τρένου, βιοτεχνίες και ελαιοτριβείο, σύγχρονα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, περικαλλές πνευματικό κέντρο, μουσείο ψωμιού, μοναδικό στην Ελλάδα, μουσείο επαγγελμάτων και πλήθος τοπικών συλλόγων –δεσπόζουσα η θέση του Λαογραφικού με πολλές παραδοσιακές εκδηλώσεις στον κύκλο της ζωής και του χρόνου.

Ενασχολήσεις των κατοίκων

ΔαδίΟι ενασχολήσεις των κατοίκων με τη γεωργία και την κτηνοτροφία συνεχίζονται με προϊόντα άριστης ποιότητας. Η σύγχρονη τεχνολογία διευκόλυνε τα μέγιστα την εργασία τους, η ποιότητα της ζωής τους αναβαθμίστηκε και η πόλη άλλαξε όψη και ρυθμό. 
Το πνευματικό και επιχειρηματικό της δυναμικό πλούσιο: Αθ. Ευταξίας, πρωθυπουργός, Γ. Σκλαβούνος και Μιλτ. Παπαμιλτιάδης, διαπρεπείς καθηγητές ανατόμοι ενδεικτικά αναφέρονται ως κορυφαίοι των παλαιότερων χρόνων. Και σήμερα πανεπιστημιακοί, ανώτεροι κρατικοί υπάλληλοι, εφοπλιστές, έμποροι, επιχειρηματίες, πολιτικοί διαπρέπουν και τιμούν την πατρώα γη.

Αξιοθέατα

Ι. Παραδοσιακή πλευρά της πόλης

Η παλιά πόλη στην επικλινή πλευρά με τα πετρόκτιστα σπίτια, τις θολωτές αυλόπορτες και τα στενά δρομάκια χαρακτηρίστηκε παραδοσιακή και διατηρητέα με την υπ’ αριθ. 9963/2004 πράξη της Τοπογραφικής Υπηρεσίας. Κορυφαίο στοιχείο η ιστορική βρύση της Χορευταριάς και μέσα και γύρω από την πόλη πολλά εξωκλήσια συνδεδεμένα με πανηγύρια και γιορτές λειτουργούνται και σήμερα: Αγία Τριάδα, Άγιος Νεκτάριος, Άη Γιάννης, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Αθανάσιος (Μπρίζη), Άγιοι Ανάργυροι, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κων/νος, Άγιος Τρύφωνας, Άγία Ζώνη κλπ. Μητρόπολη της Αμφίκλειας είναι τα εισόδια της Θεοτόκου. Άλλες ενορίες: Άγιος Βλάσιος, Άγιος Δημήτριος και Άγιος Ευστάθιος.
  • Ο μεσαιωνικός πύργος με τμήμα των αρχαίων τειχών της πόλης.
  • Ο σιδηροδρομικός σταθμός με κτίρια κλασσικής νοοτροπίας.

ΙΙ. Το Μοναστήρι του χωριού

Σε απόσταση 5 χλμ. από την πόλη βρίσκεται το Μοναστήρι της Παναγίας της Γαυριώτισσας του 18ου αι., άρρηκτα δεμένο με την ιστορία και τη ζωή της πόλης.

ΙΙΙ. Αξιοθέατα του εγγύς Παρνασσού

ΔαδίΚάτω από το μοναστήρι βρίσκεται το εκτροφείο θηραμάτων, πιο πάνω το νέο κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και χώρος που λειτουργεί ως εφαλτήριο αεροπτεριστών. Πλήθος εξωκκλήσια, Άγιος Αθανάσιος, Αγία Μαρίνα, Άγιοι Πάντες, Προφήτης Ηλίας και με ιδιαίτερης ιστορικής αξίας του Άη Γιάννη στην Περδικόβρυση και της Αγια-Ρσαλής στη ρεματιά της Βαρσάμως.

IV. Χιονοδρομικό κέντρο

Σε απόσταση 17 χλμ. από την πόλη συναντάς το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού στις θέσεις Κελάρια και Φτερόλακα με σύγχρονες εγκαταστάσεις για τους λάτρεις του χειμερινού τουρισμού.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ευχαριστούμε για το σχόλιο σας. "blog AMFIKLIA"

Το σχόλιό σας θα δημοσιευτεί μετά από έλεγχο.
Παρακαλούμε γράφετε τα σχόλια σας με ελληνικούς χαρακτήρες.
Σχόλια με υβριστικό, συκοφαντικό, προσβλητικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο θα διαγράφονται άμεσα.
To "blog AMFIKLIA" δεν υιοθετεί τις απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια, καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή.